Tình trạng thiếu oxy trong khối u – Tumor hypoxia: nguy cơ và liệu pháp

NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TÌNH TRẠNG THIẾU OXY TRONG KHỐI U

Nguyên nhân chính gây thiếu oxy khối u là sự hình thành các các mạch máu không có chức năng trong mô ung thư. Trong quá trình tăng trưởng và mở rộng khối u, một lượng lớn tế bào ung thư mới được sinh ra và phát triển nhanh chóng, dẫn đến nhu cầu sử dụng oxy sẽ vượt quá khả năng cung cấp. Bên cạnh đó, khoảng cách giữa các tế bào và hệ mạch máu hiện tại ngày càng xa hơn do kích thước khối u gia tăng, từ đó làm cản trở sự khuếch tán oxy đến các tế bào và càng gây ra nhiều tình trạng thiếu oxy hơn.[2, 3]

ĐÁP ỨNG CỦA TẾ BÀO UNG THƯ TRONG TÌNH TRẠNG THIẾU OXY

Thời gian tiếp xúc với tình trạng thiếu oxy dẫn đến các tế bào ung thư có những đáp ứng khác nhau liên quan đến khả năng tồn tại hay chết tế bào. Tình trạng thiếu oxy ngắn hạn cho phép các tế bào tồn tại trong điều kiện bất lợi này bằng cách kích hoạt sự tự miễn dịch giúp tế bào thích nghi cho chuyển hóa và quá trình chết tế bào. Bên cạnh đó, việc giảm oxy dẫn đến tăng sản xuất các gốc oxy tự do – reactive oxygen species (ROS), góp phần vào sự sống còn của tế bào và sự tiến triển của khối u. Trong khi đó, khi tế bào trong tình trạng thiếu oxy dài hạn, sẽ dẫn đến sự sai hỏng DNA với tần số cao, và sao chép DNA có nhiều lỗi sai và sửa chữa không phù hợp, dẫn đến sự bất ổn định di truyền và biến đổi bộ gen của tế bào. Hơn nữa, thiếu oxy trong thời gian dài dẫn đến mất ổn định bộ gen do sự ngưng trệ những đáp ứng với sai hỏng DNA và việc gây chết tế bào liên quan đến gen TP53 (TP53 là ức chế khối u có vai trò quan trọng trong tế bào, mã hóa cho protein P53).[3] (Xem bài viết về các đặc tính của tế bào ung thư để hiểu rõ hơn về các gen ức chế khối u: